خوش اندر خوش!!
سایت نیاسرگردی با سپاس فراوان از خانم مهلقاء رئیسی و آقای حسن علی ماهرخی که با توجه به سن بالا و آشنایی به رسوم و غذاهای محلی نیاسر و نیز تجربه زندگی در نیاسر، ما را در تهیه فهرست غذاهای محلی نیاسر یاری نمودند خاطرنشان می سازد این فهرست، مشتمل بر عمده غذاهای مورد استفاده مردم در گذشته و اکنون می باشد. بعضی از غذاهای مندرج در این فهرست، مختص نیاسر و برخی دیگر مورد استفاده عمومی در نیاسر است.
امید می رود آشنایی گردشگران نیاسر با انواع غذاهای محلی نیاسر و اهتمام فعالان گردشگری نیاسر به برگزاری جشنواره غذاهای محلی نیاسر با اقدام به تهیه و عرضه این غذاها به گردشگران علاقه مند همراه شود و طعم لذیذتری از سفر به نیاسر را در ذائقه گردشگران نیاسر به یادگار بگذارد.
الف) فهرست غذاهای فوری: (فست فودهای ایرانی یا به اصطلاح کاشانی ها؛ حاضری)
1- خوش اندر خوش:
حدود ۱۰۰ گرم گردوی چرخ کرده را با یک فنجان شیره انگور، مخلوط و یک غذای فوری و خیلی خوشمزه درست می کردند. نیاسری ها شیره انگور را علاوه بر اینکه خودشان تهیه می کردند معمولاً از روستای کلجار (مهدی آباد) و نشلج هم تهیه می کردند.
2- کوکوی گردو:
مغز گردو را با پیاز چرخ نموده و تخم مرغ، فلفل و زردچوبه به آن اضافه می کردند و مانند کتلت آن را در روغن حیوانی، سرخ می کردند.
3- اشکنه: پیاز را خرد کرده و تفت می دادند و بعد از تفت به آن آب اضافه می کردند و سپس مغز گردوی چرخ کرده و برگه زردآلو به آن اضافه می کردند. پس از جوش آمدن چند تخم مرغ را سوراخ می کرده و به آن می افزودند طوری که تخم مرغ ها وقتی به آب جوش اضافه می شد رشته رشته می شد. پس از حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه اشکنه حاضر می شد.
4- ترحلوا:
یک لیوان شیره انگور با یک فنجان آب و دو قاشق غذاخوری آرد گندم را با هم به خوبی مخلوط می کردند و سپس روغن حیوانی را داغ کرده و مخلوط شیره و آرد را به آن اضافه می نمودند و با حرارت کم (حدود ۱۰ دقیقه) جوش می آمد و در این مدت مرتبا! آن را هم می زنند. به عنوان شام و میان وعده از این غذای فوری استفاده می کردند. گلاب و هل را نیز می توان به ترحلوا افزود.
5- آش شیر:
آرد گندم را با شیر، مخلوط می کردند و سپس آن را می جوشاندند و در حال جوشیدن، مقداری نمک و پودر زیره و یا هل و گلاب به آن اضافه می کردند و به عنوان صبحانه یا شام و میان وعده استفاده می کردند.
6- کاچی: آرد گندم در روغن حیوانی تف داده می شود. سپس آب و زردچوبه و نمک به آن اضافه می گردد و گوشت پخته و سرخ شده به آن اضافه می شود. در گذشته که گوشت قلیه شده وجود داشت به جای روغن و گوشت پخته، مقداری گوشت قلیه شده به آرد در حال تفت، اضافه می کردند.
7- شیربرنج:
روش تهیه آن همانند روش امروزی است.
8- ارده شیره:
شیره انگور و ارده کنجد را با هم مخلوط می کردند و بیشتر به عنوان صبحانه، شام و میان وعده استفاده می کردند.
ب) غذاهای خانگی و آشپزخانه ای
1- کوفته نخودچی (شفته)
همانند روش امروزی تهیه می شده است.
2- قیمرزه (کله گنجشکی)
همانند روش امروزی تهیه می شده است.
3- کوفته برنجی:
همانند روش امروزی تهیه می شده است.
4- حلیم جو:
جو حلیمی، گوشت و قلم و ماهیچه گوسفند یا گاو را در دیزی های سنگی یا سفالی می ریختند و در زمانی که تنورهای خانگی را برای پخت نان روشن می کردند (معمولا عصرها) پس از پایان پخت نان، دیزی محتوی ترکیب فوق را از غروب آفتاب در تنور قرار می دادند و در صبح روز بعد آن را از تنور خارج و حلیم خوشمزه و آرام پز شده را به عنوان صبحانه، میل می کردند.
5- حلیم ترشی:
همان حلیم جو است با این تفاوت که مقداری چغندر لبو و مقدار کمی سرکه به آن اضافه می کردند.
6- حلیم گندم:
همانند حلیم جو تهیه می شده است.
7- سیب زمینی تنوری:
برش های نازک سیب زمینی را نمک می زده و به تنور می زدند و پس از پخت، بدون نان یا با نان مصرف می کردند.
8- آبگوشت لوبیا:
همانند روش امروزی تهیه می شده است.
9- آبگوشت نخود:
همانند روش امروزی تهیه می شده است.
10- پلو خورشت نخود اسنفاج:
نخود را خیسانده و پوست آن را می گرفتند و با گوشت می پختند و اسفناج خرد شده و پودر لیمو عمانی به آن اضافه می کردند و با برنج میل می کردند. برای ناهار و شام و در مهمانی ها و در شب عید نوروز از این غذا استفاده می شد.
11- خورشت لوبیا سفید و پلو شوید:
این غذای محلی و معروف همه کاشانی هاست و همانند روش امروزی تهیه می شده است.
12- آبگوشت عدس و بادمجان:
همانند روش امروزی تهیه می شده است.
13- خورشت قیمه:
همانند روش امروزی تهیه می شده است.
14- آش تخمه:
تخمه هندوانه و تخم طالبی را چرخ می کردند و آن را در صافی می ریختند و مدت کوتاهی در آب قرار داده و سپس می فشردند تا شیره آن بدست بیاید و سپس شیره بدست آمده را می جوشانده و در حال جوش، آرد گندم را به تدریج به آن اضافه می کردند و کمی هم نمک به آن می افزودند. آش تخمه به عنوان سوپ و در مواقع سرما خوردگی نیز مورد استفاده قرار می گرفته است.
تذکر: فهرست جامع غذاهای محلی نیاسر و روش تهیه آنها برای نخستین بار در این نوشتار از طریق سایت نیاسرگردی، منتشر گردیده است و هر گونه بازنشر آن صرفاً با اشاره به منبع (سایت نیاسرگردی) مجاز می باشد.
سایت نیاسرگردی
22 بهمن 1395